علل بیماری ام اس
این بیماری یک اختالل خود ایمنی در بدن انسان است. این شرایط به معنی این است که سلولهای سیستم ایمنی بدن که بطور عادی به باکتریها، ویروس@ها، و سایر موارد مانند آن حمله میکنند، در این بیماری به خود بدن فرد حمله مینمایند. هنگامی که بیماری فعال شود، بخش گفته می شود، به غالف میلین عصب که T هایی از سیستم ایمنی که عمدتاً به آنها سلولهای فیبرهای عصبی در مغز و ستون فقرات را در بر گرفته، حمله میکنند. این شرایط باعث ایجاد لکههای التهاب کوچک و آسیب دیدگی بر روی این غالف می شود.
احتمالا عوامل مشخص باعث فعال شدن سیستم ایمنی و عملکرد آن بطور نادرست می شود. یک تئوری مطرح شده در این رابطه به وجود عامل ویروسی یا سایر فاکتورهای محیطی اشاره داد. این فاکتورها میتوانند بر وضعیت بعضی افراد که سیستم ایمنی آنها دارای شرایط ژنتیک خاص است، تاثیر گذاشته و باعث ابطال به این بیماری شوند.
با ابطال به بیماری، التهاب ایجاد شده اطراف پوسته یا غشای عصب باعث می شود فیبرهای عصبی آسیب دیده نتوانند عملکرد مناسب خود را انجام دهند و به این ترتیب علائم بیماری پیشرفت میکند. هنگامی که التهاب ایجاد شده در این پوسته توسط بدن شناسایی شود، غالف میلین آسیب دیده ممکن است توسط بدن ترمیم شده و بهبود پیدا کند. به این ترتیب فیبرهای عصبی فعالیت خود را مجدداً آغاز می نمایند.
به هر حال، التهاب یا آسیب دیدگی مجدد می تواند جراحت های کوچک )اسکلروز( در غشای میلین ایجاد نماید و بطور دائمی باعث وارد شدن آسیب به فیبرهای عصبی شود. در بعضی افراد مبتال به این بیماری، چند ناحیه کوچک از جراحت در مغز و ستون فقرات ایجاد می شود. این جراحت ها بعضی مواقع پالک نامیده میشوند.
چگونگی پیشرفت بیماری
سه الگوی عمومی را می توان در افراد مبتال به این بیماری به شرح زیر مشاهده کرد،در این حالت می توان دورههایی را مشاهده کرده:
علائم عود کننده و بهبود یابنده
که علائم بیماری عود می کنند (زمانی که عالئم به یکباره تشدید می شوند) و به دنبال آن علائم بهبود می یابند (دوره های ریکاوری). بین موارد عود بیماری، معموالً شرایط بیمار با ثبات است و وضعیت وی بدتر نمی شود. این نوع از عالئم در اکثر موارد هنگام شروع ابتال به بیماری مشاهده می شود. حدود نیمی از افراد بیمار که با این حالت از بیماری مواجه میشوند، به تدریج به مرحله دوم پیشرفت بیماری (که در ادامه توضیح داده شده) با گذشت زمان وارد می شوند.
پیشرفت اولیه بیماری
در این حالت علائم بیماری به تدریج تشدید شده و ادامه پیدا میکنند. به این ترتیب دیگر نمیتوان دورههای بهبود یا ریکاوری را در وضعیت بیمار مشاهده کرد.
پیشرفت ثانویه بیماری
بعضی افراد که در ابتدا با علائم عود کننده و بهبود یابنده بیماری مواجه بوده اند، به تدریج با از بین رفتن عملکرد عصبی بدن روبرو می شوند. این شرایط میتواند همراه با تشدید علائم یا بدون آن باشد. در صورتی که بیماری در این شرایط عود داشته باشد، در اصطلاح به آن نوع «پیش رونده عود کننده» گفته می شود.
راه های تشخیص
تقریباً تمام عالئم این بیماری را می توان در بیماری های دیگر نیز مشاهده کرد. به همین خاطر گاهی اوقات اطمینان از ابتال به این بیماری (در زمان عود اولیه آن) دشوار است. در نتیجه تشخیص قطعی ابتال به بیماری اغلب تا زمانی که دو مورد حمله یا بیشتر انجام نشود، امکان پذیر نیست.
بعضی از آزمایشها می تواند در تشخیص ابتال به بیماری مفید بوده و ابتالی احتمالی به بیماری را نشان دهند، یا احتمالا دلیل مشاهده علائم در بیمار را مشخص نمایند. این آزمایشها شامل اسکن ام آر آی ، پونکسیون کمری یا نخاعی شامل نمونه بردای از مایع مغزی نخاعی در ستون فقرات(، و نیز آزمایش پتانسیل فرا خوانده ) که در آن الکترودها آهسته شده اند یا وجود هر گونه الگوی غیر عادی در پالسهای الکتریکی اعصاب خاص در سیستم مغزی نخاعی را کنترل می کنند هستند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی می تواند برای طراحی تمرینهای حرکتی جهت رفع نیازهای خاص بیمار و باز گرداندن توانایی وی موثر باشد. در این حالت متخصص فیزیوتراپی میتواند انجام ورزشهایی را به بیمار توصیه نماید که در آنها تمرکز بر نواحی خاص بدن و کمک به بیمار جهت کنترل عوارض خاص بیماری میباشد. فیزیوتراپی می تواند بسیاری از علائم این بیماری را کاهش داده و به بهبود بیمار کمک موثر نماید.
این روش ها می توانند نقش موثر در موارد زیر داشته باشند:
• مشکلات حفظ تعادل بدن
• مشکلات حرکتی بدن
• احساس خستگی
• انتخاب تمرینهای روزمره مناسب برای بهبود وضعیت بیمار
• تسکین درد
• بهبود ضعف
• آموزش روش های ذخیره کردن انرژی
• یادگیری روش های بهتر حرکت و انجام فعالیت های روزمره
در این حالت بیمار ممکن است فیزیوتراپی را بلافاصله پس از تشخیص بیماری شروع کرده و سپس جلسات فیزیوتراپی را در مواقع الزام دنبال کند. در اولین ملاقات، فیزیوتراپ با بیمار درباره علائم وی صحبت کرده و وضعیت انجام فعالیتهای مختلف توسط وی را بررسی می نماید. در ادامه فیزیوتراپ می تواند با توجه به شرایط بیمار تمرینهای مناسب را برای وی تجویز کرده و نحوه انجام این تمرین ها در خانه را به بیمار آموزش دهد.
در جلسات بعدی فیزیوتراپی موارد دیگری به بیمار آموزش میدهد، مانند تمرینهای کششی به منظور پیش گیری یا کاهش اسپاسم عضالت